Elementy opisowe w znaku towarowym. Czy są, dlaczego należy ich unikać i jak to robić.

autor / Julia Kostrzewa

Prawo ochronne na znak towarowy na terytorium Polski przyznaje Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (UPRP). Warunkiem udzielenia przez Urząd tego prawa jest posiadanie przez znak towarowy zdolności rejestrowej. O tym co to oznacza i jak rejestrować znaki towarowe, aby uzyskać prawo ochronne, piszemy w niniejszym artykule oraz kolejnych tekstach. Sprawdź, na co zwrócić uwagę zanim wymyślisz, zaprojektujesz i zarejestrujesz swoje logo.

Na badanie zdolności rejestrowej składa się badanie przesłanek bezwzględnych i przesłanek względnych.

Po nowelizacji ustawy Prawo własności przemysłowej z 15 kwietnia 2016 roku zmieniono system badania zdolności rejestrowej znaku towarowego. System badawczy zastąpiono rejestrowym, co oznacza, że od połowy kwietnia UPRP zobligowany jest badać z urzędu wyłącznie przesłanki bezwzględne. Istnienie przesłanek względnych może być przedmiotem sprzeciwu wobec udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy (o tym więcej tutaj).

W polskim systemie prawa o przeszkodach bezwzględnych w uzyskaniu prawa ochronnego na znak towarowy mówi art. 129¹ ustawy Prawo własności przemysłowej (pwp). Przepis ten wskazuje na okoliczności, które muszą być bezwzględnie spełnione, aby skutecznie zarejestrować znak towarowy w Urzędzie Patentowym. Stworzyliśmy serię artykułów, gdzie opisujemy i wyjaśniamy znaczenie poszczególnych przeszkód, o których mówi art. 129¹ pwp.

Dlaczego to takie istotne? Gdyż o spełnieniu wymogów artykułu 129¹ pwp powinniśmy myśleć już na etapie konstruowania nazwy i logo firmy. Pozwoli to uniknąć przeszkód w rejestracji i zwiększy szanse na skuteczną i pełną ochronę marki Twojej firmy.

Art. 129¹ ustęp 1 punkt 3, czyli oznaczenie opisowe

Art. 129¹. 1. Nie udziela się prawa ochronnego na oznaczenie, które:

(…)

3) składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności; (…)

Punkt trzeci omawianego przepisu wymienia oznaczenia opisowe jako takie, na które prawo ochronne nie może zostać udzielone.

Znaki opisowe to takie, które „składają się wyłącznie z oznaczeń służących w obrocie do przekazywania informacji o cechach towaru¹. Innymi słowy, będą to oznaczenia, które jedynie i wyłącznie opisują usługę bądź towar, na które zostały zgłoszone.

Przepis wylicza elementy, które mogą być nośnikiem takich informacji czy opisów. Należy zwrócić uwagę, że jest to katalog otwarty, to znaczy przykładowy. Wyjaśnijmy na podstawie poniższych ilustracji, w jaki sposób poszczególne z wyliczonych w przepisie elementów mogłyby sprawić, że znak będzie uznany za opisowy:

– znak składający się jedynie z elementów wskazujących na rodzaj towaru, np. PIWO PSZENICZNE

– znak składające się jedynie z elementów wskazujących na pochodzenie towaru, np. CHLEB Z KRAKOWA

– znak składający się jedynie z elementów wskazujących na jakość towaru, np. ZNAKOMITE OBIADY

– znak składający się jedynie z elementów wskazujących na ilość towaru, np. TYSIĄC KRZYŻÓWEK

– znak składający się jedynie z elementów wskazujących na wartość towaru, np. NAJLEPSZY BANK

– znak składający się jedynie z elementów wskazujących na przeznaczenie towaru, np. ZESZYT DO PISANIA

– znak składający się jedynie z elementów wskazujących na sposób wytwarzania towaru, np. SYROP Z SOKU ZAGĘSZCZONEGO

– znak składający się jedynie z elementów wskazujących na skład towaru, np. CZEKOLADA 100% KAKAO

– znak składający się jedynie z elementów wskazujących na funkcję lub przydatność towaru, np. SEREK DO SMAROWANIA

Do zakwalifikowania znaku jako opisowy należy upewnić się, że składa się on wyłącznie z elementów opisowych. W doktrynie przyjmuje się, że znak należy oceniać w całości, co znaczy, że decydujące w ocenie znaku będzie postrzeganie go nie w odniesieniu do konkretnych elementów, lecz jako kompletny całokształt. Nie będzie jednocześnie uważanym za oznaczenie opisowe znak, który będzie posiadał również cechy odróżniające. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej jako przykład podaje taki znak zarejestrowany do oznaczenia towarów w kl. 29:

Powyższy znak mógłby zostać zaliczony do kategorii znaków opisowych z uwagi na napis „Wyborne jajo”, który sam w sobie jedynie określa towar. Jednak z uwagi na grafikę, w którą napis ten został wkomponowany, nabył on zdolność odróżniającą. To pozwoliło na rejestrację oznaczenia w takiej postaci.

Wykluczenie oznaczeń opisowych z możliwości przyznania prawa ochronnego jest dwojako uzasadnione. Po pierwsze zapewnia spełnienie przez znak towarowy jego podstawowej funkcji, jaka jest funkcja pochodzenia. Po drugie wyklucza monopol na używanie danych określeń, przez co podmioty konkurencyjne byłyby pozbawione możliwości posługiwania się zwrotami w celu określenia cech swoich produktów.

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej podaje m.in. następujące znaki, które zostały uznane przez Urząd za opisowe²:

SMAKUŚ (dla klas 05, 10, 16, 25, 28, 29, 30, 32, 42)

DigiFilmMaker (dla towarów i usług związanych z fotografią cyfrową)

RadioCom (dla usług związanych z nadawaniem audycji radiowych przez Internet)

PsychoDietetyka (dla klas 35, 38, 39, 41, 42, 43 i 44)

SLIM EXPRESS (dla klas 05, 29, 30, 32)

Fruity tea (dla klas 05, 30)

TRADITIONALLY POLISH BEER (dla klasy 32)

OLSZTYN24 (dla klas 16, 35, 41)

ZZN ZESPÓŁ ZARZĄDCÓW NIERUCHOMOŚCI (dla klas 35, 36, 37, 41, 42, 43, 44)

Droga do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy nie zawsze będzie należeć do łatwych, ponieważ nie wszystkie znaki towarowe spełniają przesłanki, o których mówi artykuł 129¹ pwp.

Przed rejestracją należy upewnić się, że nasze oznaczenie spełnia wszystkie wymagania. Warto również wziąć to pod uwagę już na etapie tworzenia logo i brandingu firmy. Może bowiem okazać się, że nasza marka będzie się potencjalnie rozwijać, a jej obecność rozszerzy się na inne rynki. Ochrona oznaczeń firmy w pewnym momencie może okazać się niezbędna ku zapewnieniu jej rozrostu.

Gdy jednak okaże się, że przesłanki z art. 129¹ nie są spełnione, skutki mogą poważnie oddziaływać na wizerunek naszej marki. Konieczny może być w takim momencie rebranding, a tym samym utrata rozpoznawalności marki wśród konsumentów i klientów. Z tego powodu piszemy o tym na naszym blogu. Śledź kolejne wpisy ze wskazówkami, jak sprostać poszczególnym wymaganiom zdolności rejestracyjnej znaku towarowego z art. 129¹.


¹ „Brak zdolności odróżniającej” w: Prawo własności przemysłowej. Du Vall M., Nowińska E., Promińska U. Lexis Nexis, 2011

² „Bezwzględne przeszkody udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy. Na podstawie art. 129¹. Przewodnik. Znaki towarowe” Pod red. Edyty Demby-Siwek. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2016

ZapiszZapisz

ZapiszZapisz

ZapiszZapisz

Back to posts